شقه قرن پس از شکست مأموریت آپولو ۱۳ که درجریان آن نزدیک بود سه گانه فضانورد ناسا جانشان را ازدست بدهند، این پرسش مطرح می شود که آیا دفعه ی بعد که مردم پس از بسیار از ۵۰ سال عازم قمر زمین خواهد شد، سفری ایمن تر خواهد داشت یا نه. داگلاس استنلی، رئیس و مدیر اجرایی مؤسسه ی ملی هوافضا، نهادی پژوهشی و غیرانتفاعی درون شهر همپتون ویرجینیا می گوید «ما اکنون سامانه هایی مطمئن زیرفون دراختیار داریم.»
به نیم قرن پیشرفت در دیگر متد های حمل ونقل فکر کنید. خودروهای جدید بوسیله مجموعه ای از نوآوری هایی شگفت انگیز ازجمله ترمز ضدقفل، کیسه ی هوا، ترمز خودکار اضطراری و دوربین های پشتیبانی فراهم هستند که تو خودروهای متعلق به دهه ی ۱۹۷۰ اثری از آن ها به چشم نمی خورد. اکنون اگر قطاری درون قانون پیچ با سرعت رفعت درحال لول باشد، سامانه های ایمنی بوسیله نعوظ خودکار ترمزها را بوسیله کار می اندازند. سوانح هوایی تا اینکه باوجود اضافه چند برابری شمار پروازها، نسبت به گذشته بسیار کمینه شده اند.
تیرگی راکت ها و فضاپیماها همچنین درحال کاهش است. بوسیله گفته ی استنلی زمان حال به اجزای ادوات نقلیه ی فضایی ازجمله راکت ها درمقایسه با دهه ی ۶۰ اطمینان بیشتری وجود دارد؛ بدین مجرد که سفر مربوط باینده به آماج ماه که برای میانه ی دهه ی ۲۰۲۰ پیش دماغ شده است، ایمن تیز ولی نه ایمن ترین خواهد بود. جین کرانز، مدیر پرواز که در شب ۱۳ آوریل ۱۹۷۰، خلال بروز نقص فنی تو آپولو ۱۳، مسئول کنترل مأموریت بود، می گوید درعرصه ی پروازهایی فضایی، شما تو محیطی به شدت پردردسر فعالیت می کنید.
چپ: خدمه ی آپولو ۱۳: (ازچپ به راست) جیمز لاول فرمانده. جک سویگرت خلبان ماژول حکمرانی و فرد هایسه خلبان ماژول ماه نشین. راست: رابط وهله ی سوم کنار فراز ماژول ماه نشین مأموریت آپولو ۱۳. پس از ترکیدن درون ماژول سرویس، ماژول ماه نشین به نشانی قایق نجات برای فضانوردان به کار رفت.
مأموریت آپولو ۱۳ دو روز زودتر پرتاب شد بود و سه فضانورد مجهز داخل فضاپیما ازجمله جیمز لاول، جک سویگرت و فرد هایسه، تو زمان وقوع سانحه داخل فاصله ی زیاد از ۳۲۰ هزار کیلومتری از زمین بودند و داخل مسیر تبدیل شدن بوسیله پنجمین خدمه ی آمریکاییِ رسیده بوسیله ماه قرار داشتند. قدری پس از ساعت ۲۲، کنترل مأموریت از سویگرت، خلبان ماژول حکومت که راحتی بود به دور ماه بچرخد، امید «اختلاط کرایوژنیک » را انجام دهد؛ مقرری ای معمول که بوسیله طور مختصر اکسیژن و هیدروژن فوق سرد درون مخازن سوخت را مرکب و از جداشدن سوخت ها از یکدیگر که باعث خبط در تشخیص تنگ کردن می شود، واداشتن می کرد.
به محض آنکه سویگرت کار را ادا کرد، فضاپیما لرزید و چراغ های بانگ مشهود شد. او به کنترل مأموریت گزارش عدالت «خاطر می کنم اینجا دچار مشکل شده ایم.» در همان لمحه واضح نبود که شاق پیش آمده تا چه حد جدی است. کرانز به یاد می آورد که درون دقایق اولیه پندار می کرد بغرنج برقی جزئی به حیات آمده است. بعد عضوی دیگر از کنترل مأموریت گفت خدمه انفجاری واقعا بزرگ را گزارش داده است.»
سیم های درون مخازن اکسیژن در ماژول سرویس، بخشی از فضاپیما که نیروی پیش رانش و صاعقه را تأمین می کرد، آسیب دیده بود؛ اما هیچ کس تو آن زمان نمی دانست مشکل چیست. وقتی سویگارت کلید را زد، جرقه ای ایجاد شد که عایم سیم ها را مشتعل کرد. پس ازآن خزانه منفجر شد و محتویاتش درون فضا ریخت. دیگر انبار اکسیژن همچنین آسیب دید و دستخوش نشتی شد. اکسیژن نه عزب برای نفس کشیدن فضانوردان ضروری بود، بلکه پیش روی فضاپیما را همچنین امکان پذیر می کرد.
ماژول فرمانروایی بوسیله سرعت داشت ازدست می رفت؛ اما ماژول ماه نشین که بوسیله ماژول سلطنت متصل بود، دروضعیت سالم قرار داشت. والا حکم گلن لانی، مدیر پرواز که شیفت کاری اش پس از تکمیل کار کرانز آغاز شد، فضانوردان آپولو ۱۳ بوسیله درون ماژول ماه نشین خزیدند و از آن به عنوان قایق نجات استفاده کردند.
مهندسان در کنترل مأموریت قادر به رفع مجموعه ای از مشکلات خطیر بودند؛ مثلا می توانستند فیلترهای ماژول فرماندهی را موقتا به نحوی درون سامانه ی حذف کربن دی زنگ سطح نشین به کار اندازند تا از تشکیل این گاز در سطوح مهلک بخاطر فضانوردان جلوگیری کنند. مهندسان نیز بخاطر رساندن آپولو ۱۳ به مسیر بازگشت بوسیله زمین، احتراق موتور بوسیله وسیله ی ماژول ماه نشین را محاسبه کردند و دریافتند چگونه ماژول سلطنت را با نیروی محدود موجود دوباره به کاراندازند.
چپ: فضاپیما به دور ماه چرخید تا با دستیار گرانشی آن به زمین بازگردد. اگر انفجار در نقطه ای متفاوت از مأموریت عارض می داد، فضانوردان ممکن بود قادر به بازگشت به خانه نباشند. راست: نمایی تاریک از اتاقک ماژول ماه نشین با چند چراغ اعلام خطر سرخ.
۸۷ شایسته کردن پس از انفجار، فضانوردان آپولو ۱۳ بوسیله سلامت درون اقیانوس اطلس افتادند. کرانز گفت: «غلام بسیار مطمئن بودم. هربار در هر پرتاب، باور داشتم که آن ها را به خانه بازمی گردانیم. اطمینان داشتم.» با این حال، نوبت همچنین با فضانوردان یار وجود. اگر ترکیدن در زمانی بعدتر و پس از آن اتفاق می افتاد که سطح نشین قمری به همراه لاول و هایسه بوسیله سمت ماه حرکت کرده بود، ماژول فرماندهیِ جداشده بوسیله همراه سویگرت تو مدار ماه سرگردان می شد و از آن طرف لاول و هایسه نیز بدون داشتن هیچ راهی بخاطر بازگشت بوسیله خانه، روی سطح ماه گیر می افتادند.
تصادف ی انفجار مخزن اکسیژن، عزب خطری نبود که از بیخ گوش فضانوردان مأموریت های آپولو گذشت. درجریان مأموریت تاریخی اولیه فرود روی ماه، پیش از آنکه نیل آرمسترانگ نقطه ای را بخاطر نشستن نمودار کند، سطح نشین تقریبا از سوخت خالی شده بود. همچنین وقتی مأموریت آپولو ۱۲ آماده ی ترک زمین می شد، حین برخاست راکت ساترن ۵، برق رخ عدل و سامانه های برقی را دستخوش دردسر کرد؛ ولی یکی از کنترل کنندگان باهوش مأموریت با سیاق اندازی دوباره ی سامانه های برقی، باعث شد راکت درون خوش نویسی خود سرمد بماند.
آنچه دانشمندان درون ۵۰ سال گذشته آموخته اند، ظن وقوع چنین مخاطراتی را به حداقل رسانده است. اکنون نقشه هایی بسیار جزئی تر از سطح ماه وجود دارد، مقررات پرتاب سخت گیرانه تر شده اند تا از تلاقی دوباره ی برق جلوگیری شود و ابزارهای هواشناسی نیز اکنون در شناسایی شلوغی وعده الکتریکی در جو پیش از تخلیه ی آن با صاعقه توانمندتر هستند.
عرشه اربابی دونالد ترامپ، ترجیح اصلی ناسا بازگرداندن فضانوردان بوسیله ماه است. سال گذشته، دولت او زمان فرود اولین مأموریت سرنشین دار را از ۲۰۲۸ به ۲۰۲۴ تغییر داد؛ هرچند با تصادم مجادله دنیاگیری ویروس کرونا و تاخیرهای به وجودآمده درپی آن، تردید و وسواس ها درباره ی امکان حفظ این زمان بندی افزایش یافته است. ناسا با الهام از نام خواهر آپولو در افسانه های یونانی، پروگرام ی بازگشت به ماه را آرتمیس نامیده است.
مقایسه ی مستقیم مأموریت های آرتمیس و آپولو چندان راحت حلق.؛ مربوط به ناسا هنوز درباره ی تمام جزئیات فرود روی ماه تصمیم گیری نکرده است. درواقع این سازمان برای بازگشت به ماه بوسیله دو وسیله نیاز دارد: نخست راکت غول کالبد اسپیس لانچ سیستم که مقیاس ی قرین امروزی ساترن ۵ محسوب می شود و دوم کپسول مسافربری اوراین که کارکردی همچون ماژول حکمرانی آپولو دارد اما بزرگتر است.
اوراین می تواند بسیاری از وظایف را به نعوظ خودکار ایفا دهد؛ ولی فضانوردان همچنان قادر خواهند بود تا درصورت نیاز کنترل دستی فضاپیما را برعهده بگیرد. نیز کنترل کنندگان روی زمین نظیر بوسیله پرواز درآوردن هواپیمایی عاری سرنشین قادر به کنترل فضاپیما از راه دور خواهند حیات. اما بخش کلیدی ساختار آرتمیس - سطح نشین قمری - هنوز برگزینی نشده است. ناسا برای پیدایش ماه نشین رویکردی تجاری را درپیش اندوهناک و درصدد انبازی با بلوارجین، شرکت هوافضای متعلق به جف بزوس، بنیان گذار و مدیرعامل آمازون و همچنین بوئینگ، سازنده ی مرحله ی ابتدا راکت اسپیس لانچ سیستم است. این سازمان می خواهد تأمین مالی متجاوز از یک سامانه ی فرود قمری را برعهده بگیرد.
تا همین اواخر جیم برایدنستاین مدیر ناسا اصرار داشت که به جای اتخاذ رویکردی یکپارچه و مستقیم همچون دستور کار ی آپولو، سطح نشین به طور مجزا ارسال و به رله فضایی کوچکی به نام گیت وی داخل مدار ماه متصل شود. فضانوردان بعد سوار بر کپسول اوراین و برفراز اسپیس لانچ جهیز عازم ماه مه شوند و وقتی به نشانه برسند، بوسیله گیت وی متصل خواهند شد و از آنجا درون سطح نشین می جریان و بوسیله جانب سطح ماه حرکت می کنند.
سخنرانی جیم برایدنستاین مدیر ناسا درمقابل اجزای اسپیس لانچ سیستم درون کارخانه ی مونتاژ میشو تو نیواورلئان تو ماه دسامبر
با اجزای بیشتر، پرتاب های پیش تیز و اتصال های متعدد، فرصت بروز خطا تکثیر می یابد. چنانچه سطح نشین به طور مجزا به مدار ماه پیک شود، نمی تواند درصورت تصادم وضعیتی اضطراری مشابه با آپولو ۱۳ برای فضانوردان آرتمیس، بوسیله نشانی جهاز خلاصی استفاده شود. به گفته ی دکتر استنلی، سرپرست طراحی برنامه ی پیشین بازگشت به ماه بوسیله نام کانسلیشن که درون دوره ی جورج دبلیو پوش آغاز و پس ازآن بوسیله دست باراک اوباما لغو شد، رویکرد غیریکپارچه حدس ازدست دادن خدمه را تکثیر خواهد عدالت.
اما ماه گذشته داگلاس لاورو، نائب رئیس اکتشافات و عملیات های انسانی ناسا به کمیته ی علمی شورای مشورتی این سازمان گفت پروگرام های بازگشت بوسیله ماه را ساده سازی کرده است تا برای نخستین فرود آرتمیس به گیت وی نیازی نباشد. به گفته ی دکتر استنلی، مقدماتی مأموریت آرتمیس مقدور است شامل دو پرتاب باشد؛ بدین نحو که فضاپیمای اوراین پیش از ترانه به سمت ماه، تو مدار زمین به سطح نشین قمری متصل شود. او گفت «این مطمئن ترین و ایمن ترین گونه برای انجام این فرمان است.»
دو مزیت فناورانه ی اصلی که امروز دردسترس است، حسگرهای بهتر و سامانه های ارتباطاتی بهبودیافته هستند. به نشانی مثال، دوربینی کوچک در بخش زیرین فضاپیما می تواند زمان کوتاه هر آسیب را موقت آشکار کند. کنترل کنندگان مأموریت و خدمه ی آپولو ۱۳ در ارسال نوک تیز دستورالعمل ها ناتوان بودند. فضانوردان برای راه اندازی دوباره ی ماژول سلطنت پیش از ادخال مجدد بوسیله جو، باید فهرست وظایف را خط به خط روخوانی می کردند و سویگرت نیز ناگزیر به نوشتن دستی همگی چیز بود.
به گفته ی گری گریفین، یکی از دیگر مدیران پرواز آپولو ۱۳، چنانچه به رونوشت صحبت های ردوبدل شده بین خدمه ی آپولو ۱۳ و کنترل مأموریت شنوایی دهید، دچار دلهره و عذاب خواهید شد. او می گوید «تکرارهای فراوانی وجود دارد. یکی از مشکلات ناتوانی در دسترسی به کاغذ کافی بخاطر نوشتن بود. این مسئله بخشی اعصاب خوردکن حیات.»
کنترل مأموریت در ۱۴ آوریل ۱۹۷۰؛ چندین ساعت پس از آنکه فضانوردان آپولو ۱۳ شکافتن مخزن اکسیژن را گزارش دادند.
امروزه دستورالعمل ها را بوسیله سادگی می توان روی نمایشگر کامپیوتر نمایش قسط یا چاپ کرد؛ اما قدرت بسیار بیشتر کامپیوترهای امروزی، خطرات بالقوه ای بوسیله همراه دارد. جوزف دایر، دریاسالار وظیفه خور ی نیروی دریایی ایالات متحده که از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۶ مسئول پنل مشاوره ی ایمنی هوافضا بود، می گوید «ارشد ترین مزیت و بزرگ ترین نگرانی ما به طاسی کنار یک ناحیه متمرکز است.» فضاپیماها اکنون می توانند بسیاری از وظایف را به طور خودکار انجام دهند؛ ولی «خطاهایی که به کدهای نرم افزاری تیره راهشان را پیدا می کنند، گاهی اوقات فاجعه بار هستند. به نعوظ طاسی با توانایی بیشتر، تیرگی بیشتر نیز می آید.
یک میزان از خطای یادشده درجریان پرواز آزمایشی بدون سرنشین فضاپیمای استارلاینر بوئینگ صورت انصاف. این کپسول فضایی که بخاطر محموله ونقل فضانوردان ناسا به ایستگاه فضایی بین المللی طراحی شده است، درنخستین پرواز مداری اش دستخوش دست کم دو خطای نرم افزاری شدید شد و درپی آن، عاقبت زودهنگام مأموریت و شکست دردستیابی به هدف اصلی که پیوند بوسیله ایستگاه فضایی بود، رقم خورد.
اگر یکی از خطاها پیش از چسبیدگی کپسول بوسیله مدار زمین رخ می داد، ممکن بود فضاپیما داخل اتفاقی فاجعه وهله ازدست جوی. ناسا و بوئینگ زمان حال پیش از تکرار پرواز آزمایشی عاری سرنشین استارلاینر تو امتداد ی سال جاری، درحال بازبینی بیش از یک میلیون خط کد هستند. به گفته ی دایر، ناسا و شرکت های فضایی می توانند از فرآیندهای توسعه ی یواش افزاری به کاررفته بخاطر هواپیماهای جنگنده ی نظامی بیاموزند. دایر که درون دهه ی ۱۹۹۰ مدیر برنامه ی هواپیما اف/ای-۱۸ هورنت بود، معتقد است فضا به تکرارناپذیری میل دارد؛ بدین معنی که در این عرصه فرصت سهو وجود ندارد.
حتی فرآیندهای مطلوب توسعه ی بطی ء افزار و آزمایش های قوی نیز کافی نیستند. دایر به یک به روزرسانی تو نرم وسایل کامپیوتر هواپیماها رمز می کند و می گوید «این ارتقاء به نحو بی بسان در نیم کره ی شمالی جواب داد.» اما نخستین مرحله که ناودان هواپیمابر، اف/ای-۱۸ هورنت را به پایین خط استوا برد، معلوم شد که علامتی مثبت داخل کد کامپیوتر وجود دارد که باید سلبی می وجود. به گفته ی دایر این معصیت به هیچگاه حادثه ای منجر نشد؛ اما «چالش یافتن هر شاق بالقوه را مدال داد».
جک سویگرت، بی نظیر هایسه و جیم لاول پس از سقوط در اقیانوس در ۱۷ آوریل.
آرتمیس نیز بوسیله اندازه ی آپولو پروازهای آزمایشی نخواهد داشت. فضانوردان تو دومین پرواز اسپیس لانچ سیستم پیشگاه خواهند داشت و فرود قمری نیز بخشی از پرواز سوم این راکت خواهد بود؛ ولی کرانز و گریفین هردو می گویند مهم تر از رقیق افزار، افرادی هستند که کنترل آن را دردست دارند. کنترل کنندگان مأموریت با آموزش جامع توانستند حین تصادف ی آپولو ۱۳ به سرعت واکنش نشان دهند. آن ها تصمیم گرفتند چرخش فوری ۱۸۰ منصب را انجام ندهند؛ عملی که به احتراق سواری داخل ماژول آسیب دیده ی سرویس نیاز داشت. حروف بازگشت سه فضانورد با چرخیدن به دور ماه تمام تر شد؛ اما کنترل مأموریت پیاده شدن ایمنی بیشتر این راه شرط بست.
کنترل کنندگان به منظور تغییرات حروف تصمیم گرفتند درحالی از پیش ران سطح نشین قمری بخاطر ادا مانورها استفاده کنند که اصلا برای این طور هدفی طراحی نشده بود. پس از آنکه خطرات اولین ازسرگذشت و فضانوردان آپولو ۱۳ درون مسیر بازگشت به زمین قرار گرفتند، هایسه بوسیله طعنه از محیط گفت «این پرواز احتمالا به جای سامانه ی موجود در اینجا، آزمایشی بسیار ارشد تر بخاطر سامانه ی سماوی است.» وقتی ماژول درخت سرو درست پیش از دخول مجدد به نهر جدا شد، فضانوردان سرانجام توانستند آسیب ایجادشده دراثر فوران را ببینند و دریافتند که تصمیم کنترل مأموریت بخاطر تکیه نکردن به ماژول سرو آسیب دیده، انتخابی بی عیب وجود. کرانز گفت:من تیمی را داشتم که خلال ماجرا تصادم به خوبی آماده بود. پیدایش فضاپیما یا سامانه ی فضایی آسان تر از پیدایش تیم است.بیشتر بخوانید:چین در آستانه ی تکمیل سامانه ی ناوبری Beidou؛ GPS چینی تو طرز استناسا برای احاله محموله به مدار ماه، اسپیس ایکس را تفویض کردناسا نشان نمادین نعمت را برای پرتاب بعد اینده کرو دراگون بازمی گرداندتوقف ترقی تلسکوپ فضایی جیمز وب داخل معلول شیوع کروناهفت ماه تا مریخ: نگاهی باریک بین به فرایند عروج کاوشگر HX-1 به سیاره قرمز
به نیم قرن پیشرفت در دیگر متد های حمل ونقل فکر کنید. خودروهای جدید بوسیله مجموعه ای از نوآوری هایی شگفت انگیز ازجمله ترمز ضدقفل، کیسه ی هوا، ترمز خودکار اضطراری و دوربین های پشتیبانی فراهم هستند که تو خودروهای متعلق به دهه ی ۱۹۷۰ اثری از آن ها به چشم نمی خورد. اکنون اگر قطاری درون قانون پیچ با سرعت رفعت درحال لول باشد، سامانه های ایمنی بوسیله نعوظ خودکار ترمزها را بوسیله کار می اندازند. سوانح هوایی تا اینکه باوجود اضافه چند برابری شمار پروازها، نسبت به گذشته بسیار کمینه شده اند.
تیرگی راکت ها و فضاپیماها همچنین درحال کاهش است. بوسیله گفته ی استنلی زمان حال به اجزای ادوات نقلیه ی فضایی ازجمله راکت ها درمقایسه با دهه ی ۶۰ اطمینان بیشتری وجود دارد؛ بدین مجرد که سفر مربوط باینده به آماج ماه که برای میانه ی دهه ی ۲۰۲۰ پیش دماغ شده است، ایمن تیز ولی نه ایمن ترین خواهد بود. جین کرانز، مدیر پرواز که در شب ۱۳ آوریل ۱۹۷۰، خلال بروز نقص فنی تو آپولو ۱۳، مسئول کنترل مأموریت بود، می گوید درعرصه ی پروازهایی فضایی، شما تو محیطی به شدت پردردسر فعالیت می کنید.
چپ: خدمه ی آپولو ۱۳: (ازچپ به راست) جیمز لاول فرمانده. جک سویگرت خلبان ماژول حکمرانی و فرد هایسه خلبان ماژول ماه نشین. راست: رابط وهله ی سوم کنار فراز ماژول ماه نشین مأموریت آپولو ۱۳. پس از ترکیدن درون ماژول سرویس، ماژول ماه نشین به نشانی قایق نجات برای فضانوردان به کار رفت.
مأموریت آپولو ۱۳ دو روز زودتر پرتاب شد بود و سه فضانورد مجهز داخل فضاپیما ازجمله جیمز لاول، جک سویگرت و فرد هایسه، تو زمان وقوع سانحه داخل فاصله ی زیاد از ۳۲۰ هزار کیلومتری از زمین بودند و داخل مسیر تبدیل شدن بوسیله پنجمین خدمه ی آمریکاییِ رسیده بوسیله ماه قرار داشتند. قدری پس از ساعت ۲۲، کنترل مأموریت از سویگرت، خلبان ماژول حکومت که راحتی بود به دور ماه بچرخد، امید «اختلاط کرایوژنیک » را انجام دهد؛ مقرری ای معمول که بوسیله طور مختصر اکسیژن و هیدروژن فوق سرد درون مخازن سوخت را مرکب و از جداشدن سوخت ها از یکدیگر که باعث خبط در تشخیص تنگ کردن می شود، واداشتن می کرد.
به محض آنکه سویگرت کار را ادا کرد، فضاپیما لرزید و چراغ های بانگ مشهود شد. او به کنترل مأموریت گزارش عدالت «خاطر می کنم اینجا دچار مشکل شده ایم.» در همان لمحه واضح نبود که شاق پیش آمده تا چه حد جدی است. کرانز به یاد می آورد که درون دقایق اولیه پندار می کرد بغرنج برقی جزئی به حیات آمده است. بعد عضوی دیگر از کنترل مأموریت گفت خدمه انفجاری واقعا بزرگ را گزارش داده است.»
سیم های درون مخازن اکسیژن در ماژول سرویس، بخشی از فضاپیما که نیروی پیش رانش و صاعقه را تأمین می کرد، آسیب دیده بود؛ اما هیچ کس تو آن زمان نمی دانست مشکل چیست. وقتی سویگارت کلید را زد، جرقه ای ایجاد شد که عایم سیم ها را مشتعل کرد. پس ازآن خزانه منفجر شد و محتویاتش درون فضا ریخت. دیگر انبار اکسیژن همچنین آسیب دید و دستخوش نشتی شد. اکسیژن نه عزب برای نفس کشیدن فضانوردان ضروری بود، بلکه پیش روی فضاپیما را همچنین امکان پذیر می کرد.
ماژول فرمانروایی بوسیله سرعت داشت ازدست می رفت؛ اما ماژول ماه نشین که بوسیله ماژول سلطنت متصل بود، دروضعیت سالم قرار داشت. والا حکم گلن لانی، مدیر پرواز که شیفت کاری اش پس از تکمیل کار کرانز آغاز شد، فضانوردان آپولو ۱۳ بوسیله درون ماژول ماه نشین خزیدند و از آن به عنوان قایق نجات استفاده کردند.
مهندسان در کنترل مأموریت قادر به رفع مجموعه ای از مشکلات خطیر بودند؛ مثلا می توانستند فیلترهای ماژول فرماندهی را موقتا به نحوی درون سامانه ی حذف کربن دی زنگ سطح نشین به کار اندازند تا از تشکیل این گاز در سطوح مهلک بخاطر فضانوردان جلوگیری کنند. مهندسان نیز بخاطر رساندن آپولو ۱۳ به مسیر بازگشت بوسیله زمین، احتراق موتور بوسیله وسیله ی ماژول ماه نشین را محاسبه کردند و دریافتند چگونه ماژول سلطنت را با نیروی محدود موجود دوباره به کاراندازند.
چپ: فضاپیما به دور ماه چرخید تا با دستیار گرانشی آن به زمین بازگردد. اگر انفجار در نقطه ای متفاوت از مأموریت عارض می داد، فضانوردان ممکن بود قادر به بازگشت به خانه نباشند. راست: نمایی تاریک از اتاقک ماژول ماه نشین با چند چراغ اعلام خطر سرخ.
۸۷ شایسته کردن پس از انفجار، فضانوردان آپولو ۱۳ بوسیله سلامت درون اقیانوس اطلس افتادند. کرانز گفت: «غلام بسیار مطمئن بودم. هربار در هر پرتاب، باور داشتم که آن ها را به خانه بازمی گردانیم. اطمینان داشتم.» با این حال، نوبت همچنین با فضانوردان یار وجود. اگر ترکیدن در زمانی بعدتر و پس از آن اتفاق می افتاد که سطح نشین قمری به همراه لاول و هایسه بوسیله سمت ماه حرکت کرده بود، ماژول فرماندهیِ جداشده بوسیله همراه سویگرت تو مدار ماه سرگردان می شد و از آن طرف لاول و هایسه نیز بدون داشتن هیچ راهی بخاطر بازگشت بوسیله خانه، روی سطح ماه گیر می افتادند.
تصادف ی انفجار مخزن اکسیژن، عزب خطری نبود که از بیخ گوش فضانوردان مأموریت های آپولو گذشت. درجریان مأموریت تاریخی اولیه فرود روی ماه، پیش از آنکه نیل آرمسترانگ نقطه ای را بخاطر نشستن نمودار کند، سطح نشین تقریبا از سوخت خالی شده بود. همچنین وقتی مأموریت آپولو ۱۲ آماده ی ترک زمین می شد، حین برخاست راکت ساترن ۵، برق رخ عدل و سامانه های برقی را دستخوش دردسر کرد؛ ولی یکی از کنترل کنندگان باهوش مأموریت با سیاق اندازی دوباره ی سامانه های برقی، باعث شد راکت درون خوش نویسی خود سرمد بماند.
آنچه دانشمندان درون ۵۰ سال گذشته آموخته اند، ظن وقوع چنین مخاطراتی را به حداقل رسانده است. اکنون نقشه هایی بسیار جزئی تر از سطح ماه وجود دارد، مقررات پرتاب سخت گیرانه تر شده اند تا از تلاقی دوباره ی برق جلوگیری شود و ابزارهای هواشناسی نیز اکنون در شناسایی شلوغی وعده الکتریکی در جو پیش از تخلیه ی آن با صاعقه توانمندتر هستند.
عرشه اربابی دونالد ترامپ، ترجیح اصلی ناسا بازگرداندن فضانوردان بوسیله ماه است. سال گذشته، دولت او زمان فرود اولین مأموریت سرنشین دار را از ۲۰۲۸ به ۲۰۲۴ تغییر داد؛ هرچند با تصادم مجادله دنیاگیری ویروس کرونا و تاخیرهای به وجودآمده درپی آن، تردید و وسواس ها درباره ی امکان حفظ این زمان بندی افزایش یافته است. ناسا با الهام از نام خواهر آپولو در افسانه های یونانی، پروگرام ی بازگشت به ماه را آرتمیس نامیده است.
مقایسه ی مستقیم مأموریت های آرتمیس و آپولو چندان راحت حلق.؛ مربوط به ناسا هنوز درباره ی تمام جزئیات فرود روی ماه تصمیم گیری نکرده است. درواقع این سازمان برای بازگشت به ماه بوسیله دو وسیله نیاز دارد: نخست راکت غول کالبد اسپیس لانچ سیستم که مقیاس ی قرین امروزی ساترن ۵ محسوب می شود و دوم کپسول مسافربری اوراین که کارکردی همچون ماژول حکمرانی آپولو دارد اما بزرگتر است.
اوراین می تواند بسیاری از وظایف را به نعوظ خودکار ایفا دهد؛ ولی فضانوردان همچنان قادر خواهند بود تا درصورت نیاز کنترل دستی فضاپیما را برعهده بگیرد. نیز کنترل کنندگان روی زمین نظیر بوسیله پرواز درآوردن هواپیمایی عاری سرنشین قادر به کنترل فضاپیما از راه دور خواهند حیات. اما بخش کلیدی ساختار آرتمیس - سطح نشین قمری - هنوز برگزینی نشده است. ناسا برای پیدایش ماه نشین رویکردی تجاری را درپیش اندوهناک و درصدد انبازی با بلوارجین، شرکت هوافضای متعلق به جف بزوس، بنیان گذار و مدیرعامل آمازون و همچنین بوئینگ، سازنده ی مرحله ی ابتدا راکت اسپیس لانچ سیستم است. این سازمان می خواهد تأمین مالی متجاوز از یک سامانه ی فرود قمری را برعهده بگیرد.
تا همین اواخر جیم برایدنستاین مدیر ناسا اصرار داشت که به جای اتخاذ رویکردی یکپارچه و مستقیم همچون دستور کار ی آپولو، سطح نشین به طور مجزا ارسال و به رله فضایی کوچکی به نام گیت وی داخل مدار ماه متصل شود. فضانوردان بعد سوار بر کپسول اوراین و برفراز اسپیس لانچ جهیز عازم ماه مه شوند و وقتی به نشانه برسند، بوسیله گیت وی متصل خواهند شد و از آنجا درون سطح نشین می جریان و بوسیله جانب سطح ماه حرکت می کنند.
سخنرانی جیم برایدنستاین مدیر ناسا درمقابل اجزای اسپیس لانچ سیستم درون کارخانه ی مونتاژ میشو تو نیواورلئان تو ماه دسامبر
با اجزای بیشتر، پرتاب های پیش تیز و اتصال های متعدد، فرصت بروز خطا تکثیر می یابد. چنانچه سطح نشین به طور مجزا به مدار ماه پیک شود، نمی تواند درصورت تصادم وضعیتی اضطراری مشابه با آپولو ۱۳ برای فضانوردان آرتمیس، بوسیله نشانی جهاز خلاصی استفاده شود. به گفته ی دکتر استنلی، سرپرست طراحی برنامه ی پیشین بازگشت به ماه بوسیله نام کانسلیشن که درون دوره ی جورج دبلیو پوش آغاز و پس ازآن بوسیله دست باراک اوباما لغو شد، رویکرد غیریکپارچه حدس ازدست دادن خدمه را تکثیر خواهد عدالت.
اما ماه گذشته داگلاس لاورو، نائب رئیس اکتشافات و عملیات های انسانی ناسا به کمیته ی علمی شورای مشورتی این سازمان گفت پروگرام های بازگشت بوسیله ماه را ساده سازی کرده است تا برای نخستین فرود آرتمیس به گیت وی نیازی نباشد. به گفته ی دکتر استنلی، مقدماتی مأموریت آرتمیس مقدور است شامل دو پرتاب باشد؛ بدین نحو که فضاپیمای اوراین پیش از ترانه به سمت ماه، تو مدار زمین به سطح نشین قمری متصل شود. او گفت «این مطمئن ترین و ایمن ترین گونه برای انجام این فرمان است.»
دو مزیت فناورانه ی اصلی که امروز دردسترس است، حسگرهای بهتر و سامانه های ارتباطاتی بهبودیافته هستند. به نشانی مثال، دوربینی کوچک در بخش زیرین فضاپیما می تواند زمان کوتاه هر آسیب را موقت آشکار کند. کنترل کنندگان مأموریت و خدمه ی آپولو ۱۳ در ارسال نوک تیز دستورالعمل ها ناتوان بودند. فضانوردان برای راه اندازی دوباره ی ماژول سلطنت پیش از ادخال مجدد بوسیله جو، باید فهرست وظایف را خط به خط روخوانی می کردند و سویگرت نیز ناگزیر به نوشتن دستی همگی چیز بود.
به گفته ی گری گریفین، یکی از دیگر مدیران پرواز آپولو ۱۳، چنانچه به رونوشت صحبت های ردوبدل شده بین خدمه ی آپولو ۱۳ و کنترل مأموریت شنوایی دهید، دچار دلهره و عذاب خواهید شد. او می گوید «تکرارهای فراوانی وجود دارد. یکی از مشکلات ناتوانی در دسترسی به کاغذ کافی بخاطر نوشتن بود. این مسئله بخشی اعصاب خوردکن حیات.»
کنترل مأموریت در ۱۴ آوریل ۱۹۷۰؛ چندین ساعت پس از آنکه فضانوردان آپولو ۱۳ شکافتن مخزن اکسیژن را گزارش دادند.
امروزه دستورالعمل ها را بوسیله سادگی می توان روی نمایشگر کامپیوتر نمایش قسط یا چاپ کرد؛ اما قدرت بسیار بیشتر کامپیوترهای امروزی، خطرات بالقوه ای بوسیله همراه دارد. جوزف دایر، دریاسالار وظیفه خور ی نیروی دریایی ایالات متحده که از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۶ مسئول پنل مشاوره ی ایمنی هوافضا بود، می گوید «ارشد ترین مزیت و بزرگ ترین نگرانی ما به طاسی کنار یک ناحیه متمرکز است.» فضاپیماها اکنون می توانند بسیاری از وظایف را به طور خودکار انجام دهند؛ ولی «خطاهایی که به کدهای نرم افزاری تیره راهشان را پیدا می کنند، گاهی اوقات فاجعه بار هستند. به نعوظ طاسی با توانایی بیشتر، تیرگی بیشتر نیز می آید.
یک میزان از خطای یادشده درجریان پرواز آزمایشی بدون سرنشین فضاپیمای استارلاینر بوئینگ صورت انصاف. این کپسول فضایی که بخاطر محموله ونقل فضانوردان ناسا به ایستگاه فضایی بین المللی طراحی شده است، درنخستین پرواز مداری اش دستخوش دست کم دو خطای نرم افزاری شدید شد و درپی آن، عاقبت زودهنگام مأموریت و شکست دردستیابی به هدف اصلی که پیوند بوسیله ایستگاه فضایی بود، رقم خورد.
اگر یکی از خطاها پیش از چسبیدگی کپسول بوسیله مدار زمین رخ می داد، ممکن بود فضاپیما داخل اتفاقی فاجعه وهله ازدست جوی. ناسا و بوئینگ زمان حال پیش از تکرار پرواز آزمایشی عاری سرنشین استارلاینر تو امتداد ی سال جاری، درحال بازبینی بیش از یک میلیون خط کد هستند. به گفته ی دایر، ناسا و شرکت های فضایی می توانند از فرآیندهای توسعه ی یواش افزاری به کاررفته بخاطر هواپیماهای جنگنده ی نظامی بیاموزند. دایر که درون دهه ی ۱۹۹۰ مدیر برنامه ی هواپیما اف/ای-۱۸ هورنت بود، معتقد است فضا به تکرارناپذیری میل دارد؛ بدین معنی که در این عرصه فرصت سهو وجود ندارد.
حتی فرآیندهای مطلوب توسعه ی بطی ء افزار و آزمایش های قوی نیز کافی نیستند. دایر به یک به روزرسانی تو نرم وسایل کامپیوتر هواپیماها رمز می کند و می گوید «این ارتقاء به نحو بی بسان در نیم کره ی شمالی جواب داد.» اما نخستین مرحله که ناودان هواپیمابر، اف/ای-۱۸ هورنت را به پایین خط استوا برد، معلوم شد که علامتی مثبت داخل کد کامپیوتر وجود دارد که باید سلبی می وجود. به گفته ی دایر این معصیت به هیچگاه حادثه ای منجر نشد؛ اما «چالش یافتن هر شاق بالقوه را مدال داد».
جک سویگرت، بی نظیر هایسه و جیم لاول پس از سقوط در اقیانوس در ۱۷ آوریل.
آرتمیس نیز بوسیله اندازه ی آپولو پروازهای آزمایشی نخواهد داشت. فضانوردان تو دومین پرواز اسپیس لانچ سیستم پیشگاه خواهند داشت و فرود قمری نیز بخشی از پرواز سوم این راکت خواهد بود؛ ولی کرانز و گریفین هردو می گویند مهم تر از رقیق افزار، افرادی هستند که کنترل آن را دردست دارند. کنترل کنندگان مأموریت با آموزش جامع توانستند حین تصادف ی آپولو ۱۳ به سرعت واکنش نشان دهند. آن ها تصمیم گرفتند چرخش فوری ۱۸۰ منصب را انجام ندهند؛ عملی که به احتراق سواری داخل ماژول آسیب دیده ی سرویس نیاز داشت. حروف بازگشت سه فضانورد با چرخیدن به دور ماه تمام تر شد؛ اما کنترل مأموریت پیاده شدن ایمنی بیشتر این راه شرط بست.
کنترل کنندگان به منظور تغییرات حروف تصمیم گرفتند درحالی از پیش ران سطح نشین قمری بخاطر ادا مانورها استفاده کنند که اصلا برای این طور هدفی طراحی نشده بود. پس از آنکه خطرات اولین ازسرگذشت و فضانوردان آپولو ۱۳ درون مسیر بازگشت به زمین قرار گرفتند، هایسه بوسیله طعنه از محیط گفت «این پرواز احتمالا به جای سامانه ی موجود در اینجا، آزمایشی بسیار ارشد تر بخاطر سامانه ی سماوی است.» وقتی ماژول درخت سرو درست پیش از دخول مجدد به نهر جدا شد، فضانوردان سرانجام توانستند آسیب ایجادشده دراثر فوران را ببینند و دریافتند که تصمیم کنترل مأموریت بخاطر تکیه نکردن به ماژول سرو آسیب دیده، انتخابی بی عیب وجود. کرانز گفت:من تیمی را داشتم که خلال ماجرا تصادم به خوبی آماده بود. پیدایش فضاپیما یا سامانه ی فضایی آسان تر از پیدایش تیم است.بیشتر بخوانید:چین در آستانه ی تکمیل سامانه ی ناوبری Beidou؛ GPS چینی تو طرز استناسا برای احاله محموله به مدار ماه، اسپیس ایکس را تفویض کردناسا نشان نمادین نعمت را برای پرتاب بعد اینده کرو دراگون بازمی گرداندتوقف ترقی تلسکوپ فضایی جیمز وب داخل معلول شیوع کروناهفت ماه تا مریخ: نگاهی باریک بین به فرایند عروج کاوشگر HX-1 به سیاره قرمز
- ۹۹/۰۱/۲۸